Aantal zwemlocaties met gezondheidsrisico’s verdubbeld in 2025

In de zomer van 2025 zijn er aanzienlijk meer zwemlocaties waar de waterkwaliteit tekortschiet dan een jaar eerder. Volgens een analyse van het ANP op basis van gegevens van Zwemwater.nl kregen dit jaar al 280 officiële buitenzwemplekken minstens één keer een waarschuwing vanwege gezondheidsrisico’s. In dezelfde periode in 2024 ging het nog om 142 locaties.

De verdubbeling roept zorgen op bij recreanten en overheden. De stijging hangt samen met langdurig warm weer, waardoor het risico op watervervuiling toeneemt. Vooral blauwalg en hoge concentraties bacteriën zijn bekende boosdoeners bij kwaliteitsproblemen in zwemwater.

Warmte en vervuiling hand in hand

Tijdens warme zomers warmen meren, plassen en andere stilstaande wateren sneller op. Dit zorgt voor gunstige omstandigheden voor de groei van blauwalg (cyanobacteriën) en bacteriën zoals E. coli. Blauwalgen komen van nature voor in zoet oppervlaktewater, maar bij hoge temperaturen kunnen ze zich explosief vermenigvuldigen. Daarbij produceren sommige soorten giftige stoffen die schadelijk kunnen zijn voor mens en dier.

De gezondheidsrisico’s lopen uiteen van huiduitslag, hoofdpijn en maag-darmklachten tot ernstigere verschijnselen bij het binnenkrijgen van besmet water. Kinderen, ouderen en mensen met een verminderde weerstand zijn extra kwetsbaar.

158 locaties met gezondheidsrisico’s

Op dit moment zijn er bij 158 van de officiële zwemlocaties in Nederland gezondheidsrisico’s vastgesteld. Dat is circa 17% van het totaal en een duidelijke stijging ten opzichte van eind juni, toen dit nog bij 10% van de plekken het geval was. Bij twee locaties is de situatie zodanig verslechterd dat er een volledig zwemverbod geldt. Daarnaast is op enkele plaatsen aanvullend onderzoek ingesteld om de exacte aard van de vervuiling vast te stellen.

Desondanks blijft het merendeel van de locaties wél veilig: op bijna 800 plekken in Nederland kan zonder risico gezwommen worden, mits rekening wordt gehouden met actuele adviezen.

Gemeenten en recreanten alert

Voor gemeenten betekent de stijging extra aandacht voor monitoring, waarschuwingssystemen en communicatie naar bezoekers. Zwemwater.nl en lokale GGD’s spelen hierin een centrale rol. Zij geven op basis van watermetingen aan of zwemmen veilig is of wordt afgeraden. Gemeenten worden aangeraden deze adviezen tijdig en duidelijk te delen via eigen kanalen.

Voor recreanten is het belangrijk om vóór elk zwemuitje te controleren of de waterkwaliteit op de locatie in orde is. Dit kan eenvoudig via Zwemwater.nl, waar per locatie het actuele advies en eventuele waarschuwingen staan vermeld.

Vooruitblik en preventie

Hoewel het aantal waarschuwingen dit jaar fors is gestegen, blijft goede informatievoorziening cruciaal om gezondheidsrisico’s te beperken. Gemeenten, waterschappen en rijksinstanties blijven investeren in monitoring en publieksinformatie. Bij aanhoudende klimaatverandering zullen warme periodes naar verwachting vaker voorkomen, wat de druk op het zwemwater verder vergroot.

Vooruitlopend op de komende zomers is het raadzaam voor recreanten om bewust te kiezen voor gecontroleerde zwemlocaties, zwemmen in stilstaand water bij warm weer te beperken en alert te zijn op waarschuwingsborden of troebel water met een groene of blauwige gloed.